|
اصول ایمنی و حوادث در محیط کار
اصول ایمنی در محیط کار
ایمنی بعنوان حفاظت انسان و کارآیی او، از صدمات و
پیشگیری از صدمه دیدن انسان تعریف می‌شود.
در
محیطهای صنعتی با وجود ماشین آلات و ابزار فراوان ،غالبا کارگران در معرض
مخاطرات مختلف قرار دارند .با توسعه تکنولوژی و افزایش کاربرد ماشین در امر
تولید نیز احتمال مخاطرات و حوادث در این گونه محیطها زیادتر می شود .
در
سازمانها و کارخانجاتی که اصول و موازین ایمنی و حفاظت فنی مراعات نمی شود
،روحیه کارکنان نیز ضعیف و متزلزل است و کمتر امکان دارد کارگر خوب و طراز اول
در خدمت چنین سازمانهایی مشغول به کار
باشد .بنابراین اجرای تدابیر و برنامه هایی به منظور ایمنی و حفاظت فنی
کارگران ،در درجه اول اهمیت ،در راستای تامین و نگهدری نیروی انسانی قرار دارد
.در عین حال ،صرف هزینه و تخصیص اعتبار در برنامه های سازمان ،به منظور ابداع
تدابیر و استقرار وسایل جهت جلوگیری از حوادث ،در مقابل منافع حاصل از آن
،اندک و ناچیز به کار می رود .
هدف از اجرای مقررات ایمنی و دستورالعملهای
مربوطه،امکان بوجود آمدن محیط سالم است بنحوی که کارگران بدون دغدغه خاطر و
بدون ترس از خطرات صنعت بکار خود ادامه دهند.
بدین ترتیب ترس از آینده نامعلوم که زائیده و معلول
حوادث و سوانح در محیط کار می باشد در جامعه صنعتی ما رخت بر خواهد بست. بدون
وجود مسئول ایمنی نه تنها قدمی در راه پیشرفت صنعتی برداشته نمی‌شود بلکه صنعت
دچار هرج و مرج و از هم پاشیدگی شده و دیر یا زود به سوی زوال تدریجی سوق پیدا
نموده و به قهقرا راه خواهد سپرد.
نظم و نظافت کارگاهی (House Keeping
)
روزگاری فروش زیاد و یا تعداد کارکنان و بزرگی
کارخانه موجبات افتخار یک شرکت را فراهم می آورد زیرا ظاهرا فروش بالا و تولید
انبوه،کاهش هزینه تولید و سود بالاتر را تضمین می‌کرد.
در دیدگاه جدید مدیریتی مهارت کارگر خط تولید و نیز
شرایط تولید و محیط کارخانه و کیفیت محصول است که تعیین کننده فروش و سود شرکت
است. پاکیزگی در سیستم هفت سین مدیریتی ژاپن یعنی پاکیزگی انسان،ماشین آلات
،مواد و محیط می باشد.جهت دستیابی به صنعتی منضبط و کارگاهی تمییز با کارگران
بهره ور و کاهش ریخت و پاش راهکارهای زیر توصیه می‌شود:
1.
علامت گذاری و نوشتن مشخصات مواد و یا قطعاتی که در
داخل قوطی ها و یا بشکه ها هستند و نوع آنها مشخص نیست.
2.
لوازم ضروری از لوازم غیر ضروری تفکیک شده و وسائل
غیر ضروری از محیط کار دور نگه داشته شوند.
3.
ماشین آلات و تجهیزات مورد استفاده و کف سالنها و
راهروها بعد از هر شیفت تمیز شوند.
4.
اقلام پر مصرف در نزدیکی محل مصرف قرار داده شوند.
5.
برای نظافت و بهداشت شخصی کارگران باید یک برنامه
مدون وجود داشته باشد.
رنگ و کاربرد آن در صنعت
طبق استاندارد ANSI هر رنگ دارای کاربرد ویژه ای بوده و در موارد خاصی
بکار میرود. قرمز : رنگ قرمز علامت توقف (کلیدهای توقف اضطراری) و تجهیزات
پیشگیری و مبارزه با حریق مانند جعبه های هشدار دهنده،سطلهای شن و ... را نشان
می دهد.
نارنجی : این رنگ برای نشان دادن خطر بکار می رود. مثلابرای نشان دادن قسمتهای
متحرک ماشین که می تواند ایجاد له شدگی،بریدگی و ... بکند و نیز اگر حفاظ
ماشین برداشته شود با این رنگ نشان می دهند.
سبز : برای نشان دادن راههای تخلیه،نجات،پستهای کمکهای اولیه،اجازه عبور وسایل
نقلیه و بطور کلی معرف تاسیست حفاظتی است. رنگ سبز یعنی رنگ ایمنی.
آبی : از آنجاییکه آبی رنگ اصلی هشدار دادن می باشد برای نشان دادن خطر بکار
میرود. کاربرد آن شامل برچسب زدن برای هشدار دادن به منظور جلوگیری از شروع و
به راه افتادن ماشین هایی که تحت تعمیر بوده و کارگر در آنها مشغول بکار می
باشد.
زرشکی (ارغوانی ): برای مشخص کردن خطر تابش اشعه هایی نظیر
ایکس،آلفا،بتا،گاما،پروتون و ... بکار می رود. این رنگ به همراه پره های شکسته
شده در یک زمینه زرد برای نشان دادن اتاقها و محلهایی است که در آنجا مواد
رادیواکتیو ذخیره یا جابجا می‌شود.
زرد: برای نشان دادن احتیاط،مخاطرات فیزیکی نظیر برخورد، سر خوردن،افتادن و
ماندن بین چیزی بکار میرود.سیاه و سفید : برای راهروهای رفت و آمد و خطوط جهت
یابی بکار می رود.
سیاه و زرد :
برای نشان دادن مسیر حرکت وسایل نقلیه مثل لیفتراک بکار میرود.مهمترین کاربرد
رنگ در صنعت نشان دادن هویت لوله ها است.
آموزش ایمنی
آموزش در راستای اهداف بهداشت حرفه ای از اهمیت
بسیار بالایی برخوردار است چرا که آموزش صحیح سطح آگاهی افراد را بالاتر برده
و فرهنگ ایمنی و بهداشت را در بین کارگران باز می‌کند. طبیعی است که کارگر هر
چه قدر نسبت به ایمنی و مسائل مربوط به آن آگاه تر باشد کمتر ارتکاب به اعمال
غیر ایمن می‌کند و همچنین افراد دیگر را نیز از انجام آن منصرف می‌کند.
عوامل مرتبط با سوانح
حوادث در محیطهای صنعتی به عوامل گوناگون
متعددی مرتبط است از
جمله :
1-کثرت
ماشین آلات و تجهیزات سنگین
2-سرعت
کار ماشین آلات که احتمال وقوع مخاطرات را افزایش می دهد .
3-وجود
نقص در ماشین آلات
4-اشتباهات
کارگران در حین انجام کار با ماشینها
5-لیز
بودن کف کارگاهها به خاطر روغن ریختگی و سر خوردن کارگاهها
6-حوادث
ناشی از حمل و نقل مواد و وسایل به طریق غیر اصولی
7-عدم
استفاده از وسایل حفاظت فردی در هنگام کار با وسایل
8-عدم
رعایت اصول و موازین و حفاظت فنی در کارهای مختلف و فقدان وسایل ایمنی و حفاظت
فنی
علل ایجاد سوانح
کلا
سوانح در محیطهای صنعتی و تولیدی از سه علت اساسی زیر ناشی می شود :
1-علل
ناشی از فقدان تجهیز وسایل حفاظتی ،نظیر استفاده نکردن از وسایل ایمنی و
حفاظتی در کارها ،استفاده از ماشینهای بدون حفاظ ،به کار انداختن ماشینها در
سرعتهای غیر حفاظتی و غیر مجاز ،کار کردن روی قسمتای متحرک و مخصوصا دوار
ماشینها ،به کار انداختن و نگهداری ماشینها به طرز ناصحیح .
2-علل
شخصی ،نظیر نداشتن آموزش کافی و لازم (فقدان اطلاع و تخصص کافی در کارها )،به
کار بردن روش ناصحیح،متناسب نبودن قوا و اعضی بدن کارگر با نوع و ماهیت کار
محوله ،عدم آشنایی یا سهل انگاری کارگر و ...
3-علل
مکانیکی ،نظیر نقص در ماشینها ،نصب ناصحیح حفاظها بر روی ماشینها ،روشنایی یا تهویه غیر کافی (شرایط
نامطلوب در محیط کار )،کار با مواد و قطعات معیوب و ناقص و...
|
